I følgje snl.no er forkynnelse det «å formidle, fortelle eller overbevise om et religiøst budskap». Ut frå definisjonen er det dermed berre religiøse som driv med forkynning. Andre typar formidling og påverknad høyrer til i ein annan kategori, og blir ikkje råka av forbodet mot forkynning i skulen.
AV SOFIE BRAUT, PROSJEKTLEDER GRILL EN KRISTEN
Dette forbodet meir enn hintar om at religiøs påverknad er meir uheldig enn annan påverknad. Det litt merkelege utslaget av reglar som stadig blir sagt å sikra at skulen er nøytral, er at han har eliminert eitt bestemt verdsbilete og livssyn, og langt på veg driv sekulær einsretting.
Ein såkalla forkynningsfri skule påverkar sjølvsagt også. I staden for ein livssynsopen skule, har vi no ein skule som favoriserer eit sekulærhumanistisk livssyn. Forkynninga stoppar naturlegvis ikkje fordi ein set ein stoppar for ein bestemt livssynsvariant. Forkynning stoppar nemleg ikkje. Å formidla, fortelja og overtyda er ei menneskeleg grunninnstilling som kan styrast, men ikkje avskaffast. Eit lovverk kan vri formidlinga i ei bestemt retning, men så lenge vi er menneskelege, vil vi aldri vera nøytrale. Vi kan vera bevisste og legga vekt på respekt og objektivitet; det hjelper definitivt.
Påverka med respekt
Problemet med det forkynningsfrie idealet er at det ikkje verkar heilt ærleg. Det ser bort frå at alle har eit livssyn og ei tru, ikkje berre vi som er såkalla «religiøse». Dersom vi skal realisera eit forkynningsfritt ideal, må vi overlata formidling til ChatGPT og andre robotar som kan smi innhaldsbitar om til setningar utan å ta det via eit menneskeleg hjarte som brenn for noko. Men er det dette vi vil? Er denne nøytraliteten eit ideal? Eg trur ikkje det. Livssyn er noko alle har, anten dei trur på Gud eller ikkje. At forkynning av eit sekulært livssyn er akseptabelt i den forkynningsfrie skulen, er litt av eit paradoks. Det kan vera gode grunnar for å regulera korleis vi påverkar, og å auka kompetansen i å «påverka med respekt», for å låna uttrykket til den danske pedagogen Carsten Hjort Pedersen. Men ei sekulære einsretting er ikkje ei oppskrift på fri og ærleg formidling – verken i skulen eller i samfunnet elles.